امروزه افراد زیادی در جامعه وجود دارند که اقدامات بانکی و یا پرداخت به مشتریان خود را از طریق شماره شبا انجام می دهند. اما شماره شبا چیست و چه تفاوتی با شماره حساب دارد؟ شماره شبا برای یک پارچه سازی انتقال پول میان بانک های مختلف ابداع شده است. درواقع شماره شبا توسط بانک مرکزی ایران در راستای ساده سازی مبادلات بین بانکی تعیین شده است. پیش از ابداع شماره شبا، مشکلاتی در رابطه با یک پارچه سازی خدمات بانکی بین المللی وجود داشت. به همین دلیل سازمان بین المللی استاندارد (ISO) در سال 1997، استاندارد جدید «iso 13616» را معرفی کرد. طبق این استاندارد، تمام شماره حساب های بین المللی (International Bank Account Number) یا به اختصار IBAN، برای انجام مبادلات بین المللی نام گرفتند. پس از تحقیقات گسترده و بهبود بخشیدن این استاندارد، شماره شبا ایجاد شد و در سال 2003 تا 2007، جمهوری اسلامی ایران اعلام نمود استفاده از شماره شبا برای حواله های ارزی ضروری است.
شماره شبا چیست؟
شماره شبا یک کد 24 رقمی است که با کد کشور ایران یعنی (IR) شروع می شود. می توان گفت پیش از آن که شماره شبا به مردم ارائه شود، انتقال پول میان بانک های مختلف امری دشوار محسوب می شد. زیرا بانک ها برای تبادل، به یک پارچه سازی حساب های بانکی نیاز دارند. در این صورت است که اهمیت استفاده از شماره شبا مشخص می شود. این کد 24 رقمی توسط بانک مرکزی ایران ارائه شده و طبق استاندارد جهانی IBAN تعریف می شود. نام گذاری این کد نیز از عبارت « شناسه بانکی ایران» گرفته شده که کلمه شبا مختصر آن است. هر بانک از الگوی متفاوتی برای با شماره گذاری حساب های مشتریان خود استفاده می نماید و با توجه به متفاوت بودن طول شماره حساب بانک ها، نقل و انتقال پول میان بانک های با الگوی متفاوت امری پیچیده محسوب می شود. در نتیجه شماره شبا از سوی بانک مرکزی تعیین شد تا استاندارد سازی و انتقال پول بین بانکی تسهیل گردد.
این کد 24 رقمی اجزای مختلفی را شامل می شود که به شرح زیر می باشند:
تمامی اجزای شماره شبا، می بایست از حروف بزرگ لاتین و یا ارقام، 0 تا 9 باشند. با احتساب کد کشور شماره شبا بیش از 26 رقم نمی شود. پس از دو کارکتر ابتدایی که نمایانگر کد کشور شما است، 2 رقم در جهت کنترل صحت ساختار قرار می گیرد، 3 رقم بعدی نیز کد بانک را نمایش می دهد. 18 رقم انتهایی نیز شماره حساب شما است.
چرا به شماره شبا نیاز داریم؟
هر شخص که دارای یک حساب بانکی است، از یک شماره حساب برخوردار می باشد که برای انتقال وجوه داخلی کاربرد دارد. اما داشتن شماره شبا برای انتقال وجه بین بانکی پایا و ساتنا ضروری است. درواقع می توان گفت داشتن شماره شبا امروزه امری پر اهمیت به شمار می رود. زیرا این کد 24 رقمی در فعالیت های بسیاری مانند استفاده از درگاه پرداخت، استفاده از ابزار های انتقال پول یا دستگاه کارت خوان (POS) و … به کار گرفته می شود. همچنین باید گفت شماره شبا به طور گسترده، برای انتقال مبالغ هنگفت مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله از پی فا، نحوه دریافت شماره شبا و مراحل آن را شرح می دهیم.
نحوه دریافت شماره شبا
ممکن است سوال شما باشد که شماره شبا را چگونه باید به دست بیاوریم؟ پیش از هر چیزی باید بگوییم که شما هر نوع حساب بانکی (بلند مدت، کوتاه مدت، جاری) که داشته باشید به راحتی می توانید آن را تبدیل به شماره شبا کرده و پرداخت های خود را انجام دهید. فقط کافی است برای دریافت شماره شبا، به بانک مرجع بروید و به صورت حضوری شماره شبای خود را دریافت نمایید و یا با مراجعه به دستگاه ATM شماره شبا خود را دریافت کنید. البته که مراجعه حضوری وقت گیر است و با پیشرفت خدمات بانکی امروزه، دیگر نیازی به استفاده از این روش نیست. در ادامه برخی از روش های دریافت شماره شبا را ذکر کرده ایم:
• دریافت شماره شبا از طریق دفترچه حساب: می توانید از طریق دفترچه های حساب بانکی شماره شبا را به دست بیاورید، زیرا شماره شبا در دفترچه حساب های بانکی نوشته می شود.
• دریافت شماره شبا از طریق شماره حساب یا شماره کارت: این امر از طریق تبدیل شماره کارت به شبا و یا شماره حساب به شبا امکان پذیر است.
• دریافت شماره شبا از طریق کارت بانکی: برخی از بانک ها شماره شبا را بر روی کارت های بانکی ثبت می کنند.
• دریافت شماره حساب از طریق موبایل بانک: برخی از بانک ها شماره شبا را همراه با سایر اطلاعات حساب، داخل نرم افزار های موبایل بانک ارائه می دهند. اما این امر بستگی به بانک مرجع دارد.
• دریافت شماره حساب اینترنتی: دریافت شماره شبا به صورت اینترنتی از سامانه های پیشخوان بانک قابل دریافت می باشد، روش استفاده از پیشخوان مجازی بانک ها به دلیل صرفه جویی در وقت و سهولت استفاده توصیه می شود.
تبدیل شماره کارت به شماره شبا
دریافت شماره شبا از طریق شماره کارت امکان پذیر است. برای تحقق یافتن این امر لازم است فرآیند تبدیل شماره کارت به شبا را تکمیل کنید. معمولا وب سایت های رسمی بانک ها بخشی به نام تبدیل شماره شبا دارند که شما می توانید به راحتی شماره کارت خود را در کادر مشخص شده وارد کرده و بر روی گزینه «تبدیل شماره کارت به شماره شبا» کلیک نمایید.
سپس وب سایت مورد نظر اطلاعات شماره کارت شما را بررسی کرده و شماره شبای شما را ارائه می دهد. اما اگر بانک شما از این قابلیت برخوردار نبود، می توانید عبارت « تبدیل شماره کارت به شماره شبا» را در گوگل جستجو کنید. سپس سایت های فعال در این زمینه را مشاهده خواهید کرد که شماره کارت شما را به شماره شبا تبدیل می کنند. برخی از این سایت ها رایگان هستند، اما برخی نیز با دریافت مبلغی اندک شماره شبا را ارائه می دهند.
دریافت شماره شبا از طریق شماره حساب
برخی به اشتباه تصور می کنند که شماره حساب همان شماره شبا است. اما همان طور که گفتیم شماره شبا با پیشوند IR شروع می شود و با شماره حساب تفاوت دارد. شماره حساب به شماره شناسایی حساب بانکی گفته می شود که از آن برای انتقال وجوه داخلی استفاده می شود. با این حال امکان تبدیل شماره حساب به شبا نیز وجود دارد.
برای دریافت شماره شبا از طریق شماره حساب نیز، دقیقا باید مراحل تبدیل شماره کارت به شبا را بگذرانید. برای تحقق یافتن این امر، می توانید به وب سایت های خدمات بانکی و یا فعال در این زمینه مراجعه کرده و در قسمت مشخص شده، گزینه « تبدیل شماره حساب به شماره شبا» را انتخاب نمایید.
تبدیل شماره شبا به شماره حساب یا شماره کارت
همان طور که امکان تبدیل شماره حساب و شماره کارت به شبا امکان پذیر است، تبدیل شماره شبا به این دو مورد نیز ممکن است. زیرا شماره شبا به واسطه الگوریتمی خاص، از اطلاعات مربوط به حساب بانکی شما به دست می آید. به همین ترتیب تنها نیاز است مانند دو روش قبلی که توضیح دادیم، شماره شبا را وارد سایت های خدمات بانکی کرده و اطلاعات شماره حساب یا شماره کارت خود را به دست بیاورید.
