ساتنا چیست؟ همانطور که می‌دانید، روشهای مختلفی برای انتقال وجه به صورت بین بانکی وجود دارد. روشهای انتقال وجه شامل روشهای سنتی، دستگاه‌های پوز و کارتخوان و همچنین روش های انتقال وجه الکترونیکی و نوین هستند که با استفاده از همراه بانکها یا اینترنت بانک و پلتفرم‌های پرداخت الکترونیک، انجام می‌شوند. امروزه انتقال وجه بین کارت‌ها و حساب‌های بانکی، با سامانه‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از آن‌ها ساتنا است. این سامانه یک پلتفرم نوین و معتبر است که امکان واریز و انتقال وجه را به صورت آنلاین و در کوتاه‌ترین زمان برای کاربران فراهم می‌کند. ساتنا یا به اصطلاح سامانه تسویه ناخالص آنی، این امکان را برای مشتریان یک بانک فراهم می‌کند که با مراجعه کردن به یکی از شعب بانک مورد نظر هر مبلغی را به حساب‌های افراد دیگر در بانک‌های مختلف در همان روز واریز کنند. در واقع ساتنا به عنوان جایگزینی برای چک‌های رمزدار بین بانکی شناخته می‌شود که دیگر به ابزارهای کاغذی نیاز نداشته و کاملا به صورت الکترونیک انجام می‌شود. در این مقاله قصد داریم به معرفی بیشتر این سامانه و نحوه استفاده از ساتنا بپردازیم.
ساتنا چیست؟
ساتنا کوتاه شده عبارت سامانه تسویه ناخالص آنی است که به عنوان یک سامانه نوین در خدمات بانکداری الکترونیک، موجب سهولت در انتقال وجوه به کارت‌ها و حساب‌های بانکی شده است. این سامانه، سیستمی الکترونیک می‌باشد که برای تسهیل نقل و انتقالات الکترونیک در تمامی بانکها و موسسات مالی کشور از مهر ماه 1386 آغاز به فعالیت کرده است. این سامانه نوین با توجه به امکانات ارتباطی که در میان بانک‌های سراسر کشور و موسسات مالی دارد، وظیفه انتقال وجوه به صورت آنلاین و حضوری بین بانکها و موسسات مالی دولتی و خصوصی را به عهده دارد. همانطور که از نام این سامانه نیز پیداست، تمام مبادلات بین بانکی در کشور به صورت آنی و در لحظه انجام می‌شود. انتقال وجه با استفاده از این سامانه قطعی است و امکان لغو تراکنش و یا برگشت وجه در آن وجود ندارد.
به هنگام استفاده از ساتنا، به تمامی دستور پرداختهای صادر شده، کد 16 رقمی اختصاص می‌یابد و تمامی تراکنش‌ها و انتقال‌های موفق، دارای سررسیدی برای همان روز خواهند بود که از تکرار تراکنش در کل شبکه بانکی کشور جلوگیری می‌کند. سامانه انتقال وجه ساتنا تنها برای نوع خاصی از حساب‌های بانکی نیست و تمامی انواع حساب‌ها از جمله حساب‌های جاری، حساب‌های پس انداز و کوتاه‌‌مدت را نیز شامل می‌شود. ساتنا نه تنها مبادلات آنلاین را پشتیبانی می‌کند، بلکه مشتریان بانکها نیز می‌‌توانند با مراجعه به یکی از شعب بانک خود، مبلغ مورد نظرشان را در این سامانه ثبت کنند.
شایان ذکر است که این اقدامات در صورتی امکان‌‌پذیر است که حساب بانکی مشتریانی که دستور پرداخت از ساتنا را صادر می کند، در حساب خود مبلغ کافی برای انجام تسویه و انتقال وجه را داشته باشند، در غیر این صورت مبادلات و انتقال وجه برای تأمین نقدینگی تا پایان روز کاری در صف انتظار قرار می‌گیرند و در صورتی‌که نقدینگی تأمین نشود، درخواست پرداختهای صادر شده باطل می‌شوند و مهر بازگشت می خورند.
مزایای استفاده از ساتنا
سامانه تسویه ناخالص آنی یا ساتنا یک سامانه انتقال وجه آنی است که در سال‌های اخیر با استقبال بسیاری از سوی مردم مواجه شده است. این سامانه مزایای بسیاری دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش امنیت در نقل و انتقال وجوه بالا به حساب‌های بانکی دیگر اشاره کرد. از دیگر مزایای این سامانه انتقال وجه نوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سرعت انتقال وجه به کارت‌ها یا حساب‌های بانکی دیگر با استفاده از این سامانه بسیار بالا است و وجوه در مدت زمان کوتاهی به حساب‌های مورد نظر افراد منتقل می‌شوند.
- با کمک ساتنا دیگر نیازی به حمل چک و استفاده از چک‌های رمزدار و مراجعه حضوری به بانک نیست.
- استفاده از ساتنا خطر مفقود و یا سرقت وجوه را به دنبال ندارد و ریسک انتقال وجوه کلان را بین حساب‌های بانکی از بین می‌برد.
- در ساتنا امکان برگشت تراکنش و لغو یا جابه‌جایی تراکنش‌ها وجود ندارد.
تفاوت ساتنا و پایا
ساتنا و پایا هر دو سامانه‌ای برای انتقال وجوه بین حساب‌های بانکی مختلف هستند. استفاده از ساتنا و پایا بسیار امن و مطمئن بوده و سرعت تراکنش را به میزان زیادی افزایش می‌دهند. سامانه‌های انتقال وجه ساتنا و پایا شرایط و قوانین خاصی دارند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
- زمان انتقال وجه: سامانه انتقال وجه ساتنا انتقال وجوه به حساب‌های دیگر را به صورت آنی و حداکثر تا نیم ساعت به انجام می‌رساند، در حالی‌که سامانه پایا عملیات انتقال وجه را در ساعات ثابت و مشخصی انجام می‌دهد. در واقع انتقال در سامانه پایا به صورت آنی نیست.
- میزان مبلغ قابل انتقال: با توجه به بخشنامه‌ای که توسط بانک مرکزی در دی ماه 1400 به شبکه‌های بانکی سراسر کشور صادر شده است، محدودیتی برای انتقال وجه در سیستم ساتنا وجود نداشته و امکان انتقال وجوه از کف 100 میلیون تومان تا مبالغ بیشتر وجود دارد.
- نحوه واریز وجه: در ساتنا تسویه حساب‌ها و واریزی‌ها به حساب مشتریان به صورت اختصاصی به بانک مرکزی و حساب بانک مقصد ارسال می‌شود؛ در صورتی‌که در سیستم پایا ارسال تراکنش‌ها به بانک در ساعات مشخص انجام می‌شود.
چگونه می‌توان از ساتنا استفاده کرد؟
استفاده از ساتنا به چه صورت است؟ روش استفاده از خدمات ساتنا به ترتیب زیر است:
مشتریان بانک‌های سراسر کشور به منظور انتقال وجه از حساب شخصی به حساب‌های بانکی دیگری که عضو ساتنا باشد، ابتدا باید دستور پرداختی خود را که به صورت یک فرم است و با فرم دستور پرداخت الکترونیک بین بانکی شناخته می‌شود، پر کنند. پس از تکمیل فرم، بانک مبداء مشتریان طبق این دستور پرداختی، اقدام به انتقال وجه موردنظر به حساب تعیین شده در همان روز، می‌کنند. ساتنا را می‌توان آسان‌ترین روش انتقال وجه کلان به شمار آورد. این سامانه انتقال پول همچنین جایگزین بسیار مناسبی برای چک‌های رمزدار بین بانکی است.
مشتریانی که درخواست انتقال با استفاده از ساتنا را دارند، ابتدا باید به بانک مراجعه کرده و پس از تکمیل فرم مربوطه، آن را همراه با سایر مدارک موردنیاز که شامل مدارک احراز هویتی می‌شود به یکی از کارکنان بانک ارائه دهند. پس از این مرحله، مشخصات و درخواست مشتری مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت تایید توسط متصدی بانک، وجه موردنظر به حساب تعیین شده توسط مشتری از طریق ساتنا، انتقال می‌یابد. نکته دیگری که در این رابطه وجود دارد، این است که دستور پرداختی که توسط بانک صادر می‌شود، قطعی بوده و قابلیت برگشت ندارد. از این رو آگاهی از عدم استرداد وجه انتقالی مشتریان پس از تأیید دستور پرداخت آن ضروری است.
به هنگام درخواست انتقال وجه از طریق ساتنا، بانکها متعهد می‌شوند در تاریخی که توسط مشتری درخواست شده است، وجه موردنظر را در صورتی‌که کافی باشد، به حساب شخص مورد نظر واریز کنند. درصورتی که تاریخ انتقال وجه تعیین شده توسط مشتری با تعطیلات رسمی تقویم کشور مصادف شود، انتقال وجه در اولین روز کاری پس از تعطیلی توسط بانک انجام می‌شود. همچنین مسئولیت واریز وجه از طریق ساتنا به حساب مقصد تعیین شده در تاریخ مورد نظر به عهده بانک مقصد است، بنابراین در این رابطه بانک مبدأ مسئولیتی را نمی‌پذیرد. همچنین بهتر است توجه داشته باشید در صورتی که اشتباهاتی در اطلاعات بانک مقصد وجود داشته باشد و یا به دلایلی حساب مقصد مسدود شده باشد، بانک مقصد وجه انتقال یافته را پس از کسر کردن کارمزد انتقال، به حساب انتقال دهنده باز می‌گرداند. همچنین در این موارد کارمزد دستور پرداخت قابل بازگشت نیست.
